De gemeentezegel van Neeroeteren.


In de 14de en 15de eeuw en zelfs nog later werd het zegel in rode of bruine lak gedrukt en met een strookje perkament aan de oorkonde gehangen.

 

Het oudste zegel dateert uit de 14de eeuw en hangt aan een oorkonde van 7 mei 1365. De oorkonde handelt over een stuk grond (gelegen aan de Schoorbrug) dat door de abdis van Thorn, Margaretha van Heinsberg, in erfpacht wordt gegeven aan 2 schepenen van Neeroeteren. Dit zegel is echter fel beschadigd, zodat het randschrift veelal ontbreekt. Het middengedeelte vertoont een wapenschild met 10 dwarsbalken, waarover rechtstaand een dier is afgebeeld (vis of otter ?). Boven het wapen bevindt zich als schildhoudster, O.L.-Vrouw met het kindje Jezus op de linkerarm. In de ruimte tussen het randschrift en het middengedeelte bevinden zich enkele gotische versieringen.

De tweede afdruk van dit zegel hangt aan een verklaring van 26 februari 1550. Hierin maken de schepenen van Neeroeteren de vergelijking tussen de waarde van twee stukken grond. Het ene gelegen aan de Hooge Heerstraat en het andere aan de Gebruggensteeg. Dit zegel vertoont dezelfde figuren als zegel nr.1, doch de uitvoering van het snijwerk is grover. Daar het plat gedrukt is, blijkt het randschrift volkomen onleesbaar.

De twee andere twee exemplaren zijn gedrukt op twee schepenakten van 1596 en 1617. De eerste akte heeft betrekking op de benoeming van een meier (plaatselijke vertegenwoordiger van de abdis) en de tweede een verklaring over de mislukte oogst in 1615 en 1616. Deze zegels verschillen merkelijk van de voorgaande zegels. Niet alleen is de schildhouder dan een bisschop met staf en mijter, maar ook de tekeningen hebben een heel geringe kunstwaarde. De zegel van 1617 is grof en lomp van uitvoering.

 

Op het eerste staat het buitenste randschrift: “S. Scabinorum de Oteren……riore” en op het binnenste: “Renovatu anno……..” op het tweede leest men enkel: “………..scabinorum…….;teren”.

Een ander exemplaar, evenals de twee voorgaande op een papieren ster gedrukt en gehecht aan een schepenverklaring van 4 juli 1679, betreffende het betalen van de gemeentebelastingen, laat toe het randschrift, welke op de voorgaande zegels verdwenen is te vervolledigen. Het buitenste randschrift is er inderdaad: “S .Scabinorum de Oteren inferi…….en het binnenste :”Renovatum anno 1672”; De eerste woorden naast die van zegel nr.3 gesteld, tonen dat het randschrift overal luidt: “S.(Sigillum) Scabinorum de Oteren inferiore, wat betekent : Zegel der Schepenen van Lager-Oteren of  Neeroeteren. Op de schepenverklaring van 1730 is een zegel gedrukt die overeenkomt met die van 1672.

In het werk van Louvrex is het als volgt beschreven: “Daaronder, opgedrukt het zegel van de Schepenen van Neeroeteren, bestaande uit de kentekens van het wapenschild van het graafschap Loon, met bijvoeging van de vis en daarboven geplaatst het beeld van de heiligen Hubertus, patroon van het Luikse land.”

Op de jongste zegels is de vis nog goed te herkennen. Doch het is moeilijk een vis te maken van het dier dat op de stempels van 1365 en 1550 staat. Men meent dat het een otter is; men kan hier spreken van dier-sprekende wapens, welk in de middeleeuwen vanzelfsprekend waren.

Een andere bemerking betreffende aangaande het zegel is dat het beeld van O.L.-Vrouw, welke op de eerste twee als schildhouder voorkomt, sedert 1596 vervangen werd door St.-Lambertus. De reden van deze wijziging ligt waarschijnlijk in 1573 tussen de bisschop van Luik en de abdis van Thorn.

Van wie en wanneer de gemeente zijn zegel kreeg is niet zeker te zeggen. Het wapen van Loon doet vermoeden dat de oude graven niet vreemd waren aan de vergunning, terwijl anderzijds de aanwezigheid van O.L.Vrouw als patrones van de abdij van Thorn, de abdis ook haar vinger in de pad heeft gehad. Het zegel moet tussen 1270 en 1365 zijn toegestaan. Wanneer pastoor Arnold in 1270 zijn testament maakte verzocht hij de abdis het stuk te bezegelen. Indien Neeroeteren een zegel had gehad dan was het hiermee gebeurt.

Samenstelling                                                                  Bron:

 

Willy Maasen                                                                   Geschiedenis van Neeroeteren P.J. Maas -deel 2


Zegels van Neeroeteren

Deze zegels van Neeroeteren werden gearchiveerd op het rijksarchief te Hasselt. Men ziet eerst het originele zegel, de volgende foto is een afgietsel van dit zegel. Het eerste zegel: Empreinte de sceau de échevinage de Neeroeteren (renouvelé en 167[8]) , 11-11-1704 / Zegelafdruk van de wethouder van Neeroeteren (vernieuwd in 167 [8]), 11-11-1704. Het tweede zegel: Empreinte de sceau de échevinage de Neeroeteren , 4-7-1679 / Zegelafdruk van de schepenen van Neeroeteren, 4-7-1679. Het derde zegel: Empreinte de sceau de échevinage de Neeroeteren , 4-7-1729 /Zegelafdruk van de wethouders van Neeroeteren, 4-7-1729. Het laatste zegel en tevens oudste zegel:  Empreinte de sceau de échevinage de Neeroeteren , 16-4-1596 Zegelafdruk van de schepenen van Neeroeteren, 16-4-1596.

Ronny Witting